Biến chứng tiêm filler vào mạch máu và cách xử lý an toàn

Biến chứng tiêm filler vào mạch máu là một tai biến y khoa nghiêm trọng, xảy ra khi chất làm đầy vô tình xâm nhập hoặc chèn ép hệ mạch, gây rối loạn tuần hoàn máu và nguy cơ hoại tử da, mù mắt hoặc tổn thương nghiêm trọng khác. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo và cách xử lý hiệu quả để đảm bảo an toàn khi dùng thủ thuật này.

Tiêm filler vào mạch máu là tình trạng gì?

Tiêm filler vào mạch máu là tình trạng chất làm đầy vô tình xâm nhập vào lòng động mạch hoặc tĩnh mạch, hoặc chèn ép các mạch máu lân cận trong quá trình tiêm. Khi dòng máu bị cản trở, các mô và vùng da ở phía sau mạch bị tắc không được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất, từ đó có thể dẫn đến hoại tử da, mù mắt, đột quỵ và thậm chí tử vong.

Các vị trí dễ gặp nguy cơ biến chứng như:

• Mũi: Mạch máu vùng mũi kết nối với động mạch mắt, dễ bị tắc nghẽn, gây mù lòa.
• Trán (giữa hai chân mày): Cũng chung hệ thống mạch máu với mắt.
• Thái dương: Mạch máu lớn và nhạy cảm, dễ bị tổn thương.
• Môi và vùng má: Vùng nhiều mạch máu li ti, dễ sưng hoặc có nguy cơ tắc mạch nếu tiêm sai kỹ thuật.

Biến chứng tiêm filler vào mạch máu ở môi có thể gây tắc mạch, thiếu máu mô và nguy cơ hoại tử nếu không được xử trí kịp thời.

Biến chứng tiêm filler vào mạch máu có nguy hiểm không?

Biến chứng tiêm filler vào mạch máu là một sự cố nguy hiểm, được xếp vào nhóm tai biến nặng trong thẩm mỹ không phẫu thuật. Mức độ nghiêm trọng của biến chứng này phụ thuộc vào loại filler sử dụng, vị trí tiêm, lượng chất làm đầy xâm nhập vào mạch máu và thời gian xử trí.

Những hậu quả của biến chứng này được ghi nhận bao gồm:

• Hoại tử da khi tiêm filler: Chất làm đầy làm tắc nghẽn mạch máu nuôi dưỡng da, gây thiếu oxy, dẫn đến hoại tử da trong vòng 24 – 72 giờ nếu dòng máu không được tái lập (1).
• Mù lòa (hoặc đột quỵ): Khi filler đi vào hệ động mạch mắt, gây tắc nghẽn đột ngột và thậm chí là nhồi máu não.
• Biến dạng mô, sẹo: Tổn thương do thiếu máu hoặc phản ứng viêm có thể làm mô lành lại không hoàn toàn, tạo thành sẹo xơ, biến dạng vĩnh viễn.

>> Tham khảo thêm những: Tác hại khi tiêm filler sai cách

Hình ảnh biến chứng tiêm filler vào mạch máu gây hoại tử da vùng mũi do tắc nghẽn mạch máu, cần được xử trí y tế khẩn cấp.

Nguyên nhân dẫn đến tiêm filler vào mạch máu gây biến chứng

Biến chứng do tiêm chất làm đầy vào mạch máu là một rủi ro nghiêm trọng, thường gây ra từ nhiều yếu tố. Việc hiểu rõ các nguyên nhân này sẽ giúp bạn lựa chọn làm đẹp an toàn hơn.

1. Lỗi kỹ thuật khi tiêm

Tiêm filler là thủ thuật đòi hỏi kỹ thuật chính xác và hiểu rõ giải phẫu mạch máu. Khi kỹ thuật tiêm không chuẩn, chẳng hạn tiêm sai lớp mô hoặc bỏ qua bước hút ngược để kiểm tra máu, nguy cơ filler xâm nhập vào mạch máu sẽ tăng lên.

Bên cạnh đó, áp lực tiêm quá lớn cũng có thể đẩy filler vào lòng mạch, gây tắc nghẽn dòng máu và làm gia tăng nguy cơ xảy ra các biến chứng nghiêm trọng.

2. Filler kém chất lượng

Filler không rõ nguồn gốc, độ tinh khiết thấp hoặc độ liên kết chéo không ổn định là những nguyên nhân hàng đầu gây ra biến chứng khi tiêm. Các cơ quan quản lý y tế, như FDA (Hoa Kỳ) hoặc Bộ Y Tế, liên tục cảnh báo về việc sử dụng sản phẩm filler chưa được phê duyệt, bởi tính an toàn và hiệu quả của những sản phẩm này không được đảm bảo.

3. Tiêm filler ở các vị trí không được phép

Một số vùng giải phẫu được khuyến cáo hạn chế hoặc tuyệt đối không tiêm filler vì có nguy cơ xảy ra biến chứng cao như tắc mạch hoặc tổn thương mạch máu sâu. Các vị trí cấm theo hướng dẫn của FDA và chuyên gia bao gồm:

• Ngực, mông, bụng, cổ: Tiêm để tạo đường cong cơ thể quy mô lớn bị cảnh báo cấm.
• Khoảng trống giữa các cơ: Tiêm nhằm tạo đường nét cơ thể cũng không được phép.

Tiêm filler vùng mông là thủ thuật bị cảnh báo không được phép do nguy cơ cao gây tắc mạch, nhiễm trùng và biến chứng đe dọa tính mạng.

4. Lựa chọn kim không phù hợp

Việc lựa chọn kim tiêm không phù hợp với vùng tiêm và độ nhớt của chất làm đầy có thể làm tăng nguy cơ tổn thương mạch máu hoặc khiến filler xâm nhập vào lòng mạch, đặc biệt ở những vùng có hệ mạch nông và phân bố dày đặc.

Cụ thể, nếu kim quá nhỏ có thể gây tắc kim, làm tăng áp lực khi tiêm; trong khi kim quá lớn hoặc thao tác không kiểm soát có thể làm rách mạch máu, dẫn đến tụ máu và tăng nguy cơ biến chứng.

5. Dụng cụ y tế kém chất lượng

Việc sử dụng dụng cụ tiêm không đạt chuẩn y khoa, không được thiết kế chuyên biệt cho thủ thuật tiêm filler hoặc không đảm bảo điều kiện vô khuẩn có thể gây tổn thương mô và mạch máu trong quá trình thao tác.

Những yếu tố này làm giảm khả năng kiểm soát hướng đi và áp lực bơm filler, từ đó làm gia tăng nguy cơ chất làm đầy xâm nhập hoặc chèn ép mạch máu, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như tắc mạch, nhiễm trùng và hoại tử mô.

Dấu hiệu cảnh báo biến chứng tiêm filler trúng mạch máu

Các biểu hiện lâm sàng có thể khác nhau tùy theo mức độ và vị trí tổn thương. Việc nhận biết sớm và phân biệt chính xác giữa phản ứng sau tiêm thông thường với các dấu hiệu biến chứng nguy hiểm đóng vai trò then chốt trong xử trí kịp thời và hạn chế tổn thương nặng.

Những dấu hiệu cảnh báo người bệnh cần lưu ý:

• Vùng da tiêm đổi màu trắng bệch hoặc tím tái, cho thấy tình trạng thiếu máu nuôi mô.
• Cơn đau xuất hiện nhanh và tăng dần, thường dữ dội trong vài phút sau tiêm và không có xu hướng giảm.
• Vùng da tiêm lạnh hơn bình thường hoặc giảm/mất cảm giác.
• Rối loạn thị giác như nhìn mờ, nhìn đôi, đau mắt hoặc giảm thị lực, đặc biệt khi tiêm ở vùng quanh mắt, mũi hoặc trán.
• Trường hợp nặng, có thể xuất hiện sưng tấy, mụn mủ, tiết dịch vàng, thủng da hoặc loét da.

Biến chứng tiêm filler trúng mạch máu có thể gây nhìn mờ và giảm thị lực.

Chẩn đoán tình trạng tiêm filler bị trúng mạch máu gây biến chứng

Chẩn đoán tình trạng tiêm filler trúng mạch máu chủ yếu dựa trên thăm khám lâm sàng và theo dõi các triệu chứng sau tiêm. Bác sĩ chuyên khoa sẽ trực tiếp đánh giá sự thay đổi màu sắc da, mức độ đau, nhiệt độ bề mặt và cảm giác tại vùng tiêm để phát hiện dấu hiệu thiếu máu nuôi hoặc tắc mạch.

Trong một số trường hợp cần đánh giá rõ hơn tình trạng mạch máu, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm Doppler nhằm kiểm tra dòng chảy và xác định vị trí nghi ngờ tắc hoặc chèn ép mạch. Việc chẩn đoán sớm và chính xác giúp bác sĩ đưa ra hướng can thiệp kịp thời, từ đó giảm nguy cơ tổn thương không hồi phục cho người bệnh.

Cách xử lý an toàn khi gặp biến chứng tiêm filler vào mạch máu

Biến chứng tiêm filler vào mạch máu là tình huống cấp cứu y khoa, cần được xử trí sớm để khôi phục dòng máu nuôi mô và hạn chế tổn thương lan rộng. Các hướng xử lý thường bao gồm:

• Xoa bóp nhẹ vùng nghi ngờ tắc nghẽn theo chỉ định và do bác sĩ thực hiện nhằm hỗ trợ cải thiện tuần hoàn tại chỗ.
• Can thiệp bằng Hyaluronidase để làm tan filler.
• Dùng thuốc kháng sinh: Nếu có biểu hiện nhiễm trùng, việc sử dụng thuốc kháng sinh là cần thiết để phòng ngừa và điều trị.
• Theo dõi sát trong những ngày đầu để phát hiện sớm dấu hiệu hoại tử.

Lưu ý: Nếu người bệnh tự xử lý tại nhà hoặc trì hoãn thăm khám chuyên môn có thể làm tình trạng trở nặng hơn.

Có thể phòng ngừa tình trạng tiêm filler trúng mạch máu không?

Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ biến chứng khi tiêm filler, việc tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc an toàn có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ xảy ra tai biến mạch máu.

Các yếu tố quan trọng giúp phòng ngừa biến chứng mạch máu bao gồm:

• Lựa chọn bác sĩ có chuyên môn, được đào tạo bài bản về giải phẫu mạch máu và kỹ thuật tiêm filler an toàn.
• Sử dụng filler đạt chuẩn y khoa, có nguồn gốc rõ ràng và được cơ quan y tế có thẩm quyền phê duyệt.
• Tuân thủ quy trình vô khuẩn nghiêm ngặt trong suốt quá trình tiêm và theo dõi sát sau tiêm để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.

Câu hỏi thường gặp

1. Biến chứng này có thể hồi phục được không?

Biến chứng tiêm filler trúng mạch máu vẫn có thể hồi phục được và phụ thuộc vào thời gian phát hiện và mức độ tắc mạch. Nếu được xử trí trong những giờ đầu, mô có thể hồi phục gần như hoàn toàn. Ngược lại, nếu can thiệp quá muộn thường để lại sẹo hoặc có thể để lại di chứng vĩnh viễn.

2. Biến chứng tiêm filler vào mạch máu có gây tử vong không?

Tiêm filler vào mạch máu có thể dẫn đến tử vong, tuy nhiên đây là trường hợp cực kỳ hiếm gặp trong thực hành lâm sàng. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời, biến chứng này có thể gây hậu quả nghiêm trọng như mù vĩnh viễn hoặc hoại tử mô diện rộng.

3. Thời gian phục hồi sau khi điều trị là bao lâu?

Thông thường, các tổn thương nhẹ thường ổn định sau 2 – 4 tuần. Thời gian cụ thể sẽ phụ thuộc vào mức độ tổn thương, loại filler và quá trình chăm sóc của bạn.

4. Địa chỉ nào tiêm filler an toàn không lo biến chứng?

Việc lựa chọn cơ sở y tế có bác sĩ chuyên khoa, quy trình chuẩn và khả năng xử trí tai biến sẽ giảm thiểu đáng kể rủi ro cho người được tiêm. Bạn có thể tham khảo Phòng khám Da liễu Thẩm mỹ Doctor Laser, nơi quy tụ đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn về da liễu và giàu kinh nghiệm trong các thủ thuật thẩm mỹ, bao gồm thủ thuật tiêm filler.

Tóm lại, biến chứng tiêm filler vào mạch máu không thể loại bỏ hoàn toàn, nhưng nguy cơ có thể giảm thiểu đáng kể nếu tuân thủ nguyên tắc an toàn sau tiêm. Nhận biết sớm dấu hiệu cảnh báo và xử trí kịp thời là chìa khóa để hạn chế tổn thương và đảm bảo an toàn tối đa cho bản thân bạn.

Nguồn tham khảo:

1. Hong, G., Hu, H., Chang, K., Park, Y., Lee, K. W. A., Chan, L. K. W., & Yi, K. (2024). Adverse Effects Associated with Dermal Filler Treatments: Part II Vascular Complication. Diagnostics, 14(14), 1555. https://doi.org/10.3390/diagnostics14141555